Przypadek 1

Pięciotygodniowe niemowlę zostało przyjęte do Oddziału Gastrologii po przypadkowym spożyciu środka żrącego (2-letni brat podał doustnie krople do wypalania brodawek Vericaust zawierające stężony kwas monochlorooctowy). Przy przyjęciu niemowlę w stanie ogólnym średnim, z nasilonym ślinotokiem i licznymi nadżerkami w obrębie jamy ustnej.

U niemowlęcia wykonano wziernikowanie gardła, krtani oraz przełyku. Błona śluzowa gardła z cechami oparzenia. Nagłośnia o pogrubiałym, obrzękniętym brzegu, od strony językowej ze złuszczającą się intensywnie błoną śluzową. W obrębie całego przełyku błona śluzowa z cechami oparzenia, ogniskowo złuszczająca się intensywnie, łatwo krwawiąca przy dotknięciu instrumentem. (zdjęcie 1).

Ze względu na nasilone zmiany w obrębie błony śluzowej przełyku oraz zaburzenia oddychania badanie przerwano, a niemowlę przekazano do dalszego leczenia w Oddziale Intensywnej Terapii GCZD.

U niemowlęcia założono dożołądkową sondę silikonową, do leczenia włączono antybiotykoterapię, żywienie pozajelitowe, glikokortykoidy i blokery receptora histaminowego.

Wykonana po 4 tygodniach gastroskopia uwidoczniła całkowite ustąpienie opisywanych uprzednio zmian.
 

Zdjęcie 1. Zmiany w okolicy nadwpustowej przełyku u pięciotygodniowego niemowlęcia po podaniu kropli do wypalania brodawek Vericaust.
 

Przypadek 2

Sześć miesięcy później zostało przyjęte do Oddziału Gastroenterologii GCZD czterotygodniowe niemowlę po przypadkowym spożyciu płynu do wypalania brodawek Vericaust – babcia dziecka podała niemowlęciu 5 kropli preparatu doustnie zamiast powszechnie stosowanego probiotyku. Przy przyjęciu niemowlę w stanie ogólnym średnim rozdrażnione, płaczliwe. W badaniu fizykalnym uwagę zwracały nasilone zmiany w obrębie jamy ustnej oraz języka (język obrzęknięty, krwawiący przy dotknięciu szpatułką – po kilku dniach widoczny był płatowo złuszczający się nabłonek, liczne nadżerki jamy ustnej). W znieczuleniu ogólnym wykonano gastroskopię, uwidoczniając złuszczający się nabłonek przełyku. Błona śluzowa przełyku szczególnie w okolicy nadwpustowej była obrzęknięta i krwawliwa. W obrębie błony śluzowej żołądka stwierdzono liczne wybroczyny podśluzówkowe (zdjęcie 2). Opuszka i część zstępująca dwunastnicy były prawidłowe. U niemowlęcia założono sondę silikonową dożołądkową, włączono antybiotykoterapię, glikokortykoidy oraz blokery receptora histaminowego.

Kontrolna gastroskopia wykonana po 4 tygodniach od spożycia substancji żrącej uwidoczniła jedynie zmienioną błonę śluzową przełyku w okolicy nadwpustowej (o zatartym rysunku naczyniowym).

Zdjęcie 2. Obraz endoskopowy przełyku u czterotygodniowego niemowlęcia po spożyciu pięciu kropel płynu do wypalania brodawek Vericaust.
 

Komentarz:

W przedstawionych przypadkach chcieliśmy zaprezentować dwoje bardzo młodych niemowląt, u których przez zaniedbanie rodziców został przypadkowo podany płyn zawierający stężony kwas monochlorooctowy.

U obydwu dzieci doszło do rozległych zmian oparzeniowych przełyku. Bezpośrednio i w krótkim okresie po oparzeniu nie doszło do wczesnych powikłań w postaci krwawienia, perforacji przełyku ani zapalenia śródpiersia. U obydwu pacjentów istnieje jednak znacznego stopnia ryzyko wystąpienia odległych powikłań w postaci zwężenia przełyku. Intensywne leczenie, jakie zastosowano, może zapobiec lub zmniejszyć stopień zwężenia. Rozpoznanie tego powikłania może być odroczone w czasie ze względu na płynną dietę, którą otrzymują małe niemowlęta. U opisywanych dzieci konieczne będzie śledzenie drożności przełyku przy pomocy badań radiologicznych lub endoskopowych, a w razie wystąpienia zwężenia zastosowanie endoskopowego rozszerzania przełyku.
 

Autorzy:

Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka, Katowice: dr Sabina Więcek, dr hab. Urszula Chlebowczyk