Prezentacja do pobrania tutaj »
 

Opis przypadku:

Dziewczynka z chorobą trzewną rozpoznaną w ósmym roku życia (anty-tTGA =347 IU/ml, zanik kosmków błony śluzowej dwunastnicy III stopnia), stosująca od 7 lat dietę bezglutenową. Przestrzeganie diety potwierdzono ujemnymi przeciwciałami antyTTG i IgAEmA (slajd 2).

Dziewczynka wielokrotnie była hospitalizowana z powodu podejrzenia grzybicy jamy ustnej i stosowano przeciwgrzybicze leczenie miejscowe i systemowe. W wieku 15 lat kolejny raz zgłosiła się do ośrodka prowadzącego z powodu pieczenia języka (slajd 3). Badanie przedmiotowe wykazało obecność białawych pasmowatych zmian i białych grudek na błonach śluzowych policzków i na grzbiecie języka (slajdy 4–5). Badanie endoskopowe wykazało obecność białych grudek na błonie śluzowej przełyku (slajdy 6–7) i odwarstwianie błony śluzowej przełyku, a badanie patomorfologiczne pozwoliło na rozpoznanie liszaja płaskiego (slajd 8).
 

Komentarz:

Liszaj płaski jest przewlekłym, trwającym wiele miesięcy lub lat schorzeniem zapalnym skóry, błon śluzowych i paznokci. Na skórze ma najczęściej postać grudek i błyszczących, wielobocznych czerwonawych lub sinych swędzących zmian ze smugowatym zbieleniem na powierzchni. Zmiany mogą układać się linijnie i mogą zmieniać się z czasem. W połowie przypadków zmianom na skórze towarzyszą zmiany na błonach śluzowych jamy ustnej a w 1/4 przypadków na błonach śluzowych narządów płciowych. Przybierają one postać linijnych, drzewkowatych lub obrączkowatych zbieleń nabłonka z możliwością powstania bolesnych zmian nadżerkowych. Rzadko zmiany mogą dotyczyć krtani, spojówek, odbytu lub przełyku.

Liszaj płaski przełyku występuje u płci żeńskiej najczęściej powyżej 50. roku życia (dotychczas opisano około 60 przypadków). Zwykle współistnieje ze zmianami w jamie ustnej i rzadko ma związek ze zmianami na skórze. Może powodować dysfagię i odynofagię, ale możliwy jest też przebieg bezobjawowy. W obrazie endoskopowym widoczna jest mlecznobiała błona śluzowa przełyku z obecnością białych grudek, odwarstwianiem nabłonka, rumieniem i zwężeniem światła przełyku. W etiologii bierze się pod uwagę: uwarunkowanie genetyczne, reakcje polekowe (NSAID, leki p-malaryczne), drażnienie materiałami dentystycznymi, zakażenie HCV. W różnicowaniu należy wziąć pod uwagę: pemfigoid, chorobę Duhringa, zakażenia CMV, oporną na leczenie dietetyczne celiakię oraz sprue kolagenowe.
 

Autorzy:

Klinika Pediatrii, Gastroenterologii i Alergologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku: Elżbieta Jarocka-Cyrta, Mirosława Uścinowicz, Maciej Kaczmarski

Przypadek prezentowany na XXXVI Dniu Endoskopowym w Katowicach (19 listopada 2011 r.).